Nowe wydanie normy ISO 22000

17 czerwca 2018 roku przyniósł publikację nowego wydania normy ISO 22000. Stało się to po kilkunastu latach od poprzedniej wersji i kolejnych wielu zmianach w prawie. Uaktualniony standard zawiera również szereg istotnych zmianach z innych standardów skupiających się na bezpieczeństwie żywności oraz zmiany na podstawie oczekiwań użytkowników. Opracowano również „rozszerzoną” wersję ISO 22000 stanowiącą schemat certyfikacji FSSC 22000.

Czynniki zmian w ISO 22000


Jednak jednym z podstawowych powodów, którymi kierował się komitet ISO decydując o potrzebie jej odświeżenia było dostosowanie ISO 22000 do rodziny norm ISO zajmujących się różnymi aspektami zarządzania i opisanych w normach ISO 9001 oraz ISO 14001. Pojawiła się więc tzw. HLS High Level Structure odzwierciedlona w układzie tematycznym rozdziałów wszystkich wyżej wymienionych norm. Kluczowe rozdziały w dalszym ciągu opierają się na 7 zasadach HACCP wraz z opisem 12 etapów wdrażania systemu HACCP jak zostało to opisane w Codex Alimentarius jednak zostały one wbudowane w cykl PDCA (Plan-Do-Check-Act) i wzmocnione szeregiem wymagań znanych z normy ISO 9001 lub wynikających z krytycznej oceny poprzedniej wersji standardu ISO 22000.

I tak norma wskazuje na konieczność oceny kontekstu biznesowego w jakim działa firma oraz konieczności zidentyfikowania i poddania ocenie oczekiwań istotnych interesariuszy firmy. Czytając te rozdziały można z nich wyczytać wskazówki, że nieco inaczej do kwestii bezpieczeństwa żywności mają podejść firmy będące bezpośrednim dostawcą żywności do konsumenta a inaczej muszą swoją rolę określić firmy działając w relacjach B2B lub dostarczające produkt dystrybutorom. 

Główną intencją autorów jest aby skutecznie identyfikować wszystkie czynniki istotne do uzyskania pożądanego poziomu bezpieczeństwa wyrobu przekazywanego konsumentowi a dotyczące konkretnej organizacji w łańcuchu spożywczym. 

Kluczowe wymagania


Bardzo duży nacisk w nowej normie położono na tematy związane z przywództwem i zaangażowaniem kierownictwa firmy, wskazując na konieczność budowania świadomości i kultury organizacji zorientowanej na bezpieczeństwo żywności oraz mechanizmów oceny efektywności i ciągłego doskonalenia systemu zarządzania. Celowi temu mają służyć wskazówki dotyczące regularnego przeglądu wymagań i oczekiwań klientów i konsumentów oraz wymagania dotyczące analizy ryzyka rozumianej jako ocena zagrożeń i szans dla organizacji. 

W nowej normie zrezygnowano z akcentowania pojęcia działań zapobiegawczych, ale wskazuje się na mechanizm oparty na myśleniu w kategoriach ryzyka (risk based thinking). Obszar ten nie skupia się już tylko na procesie produkcyjnym, ale jest także rozumiany jako poszukiwanie możliwości ograniczania ryzyka poprzez stawianie i realizację celów np. wdrażanie bezpieczniejszych technologii, skuteczniejsze zabezpieczenie wyrobów, pełniejszą informację dla klientów, poszukiwanie nowych bezpieczniejszych surowców / dostawców w łańcuchu dostarczania żywności.

Deklarowane cele wdrożenia i stosowania tej normy nie uległy rewolucyjnym zmianom i są to:  
  • Planowanie, wdrożenie, funkcjonowanie, utrzymywanie i aktualizacja systemu zarządzania bezpieczeństwem zapewniającego, że dostarczane wyroby i usługi są bezpieczne,
  • Zademonstrowanie zgodności z wymaganiami prawa dotyczącymi bezpieczeństwa żywności,  
  • Ocenę i wzajemne ustalenie z klientami wymagań dotyczących bezpieczeństwa, 
  • Efektywna komunikacja wszystkich tematów związanych z bezpieczeństwem zainteresowanym stronom,
  • Zapewnienie, że organizacja działa zgodne z ustanowioną polityką dotycząca bezpieczeństwa,  
  • Zademonstrowanie zgodności zainteresowanym stronom (interesariuszom).